Öksürük, hele ki geçmeyen öksürük, çocuk polikliniğinin en çok başvuru sebeplerindendir. Konuya
geçmeden önce öksürüğü kısaca tanıyalım.
Öncelikle öksürük tüm solunum sisteminin yani ağız içinden akciğerlerimize kadar uzanan yolda ilgili tüm organlarımızın en önemli savunma refleksidir.
Eğer çocuk bir mikrop, virüs ya da herhangi yabancı cisme karşı bu refleksini tam olarak
çalıştıramıyorsa yani kendini koruyacak kadar öksüremiyorsa, bu etkenler akciğerlere doğru ilerler ve
sık tekrar eden ağır hastalıklar gelişebilir. O yüzden öksürük aslında bizim dostumuzdur Tüm kış
boyunca bizi farklı hastalıklardan korumaya çalışır.
Öncelikle bazı öksürükler vardır, gerçekten baş belasıdır. Üstesinden gelmek hem aile hem de doktor
için titizlik ve sabır gerektirir. 2 haftanın atında olan öksürükler sizi tedirgin etmemeli Bu tür
öksürükler her grip soğuk algınlığı sonrası olur ve ortalama 2 haftaya kadar devam eder.
Bir öksürük kesilmeden 4-6 haftadan uzun sürüyorsa, o zaman araştırılması gerekir. Uzun süren
öksürüklerle ilgi sizler için bazı senaryolar yazdım. Bakalım içlerinde size uyan var mı?
- Öksürük gün içerisinde tek tük oluyor ama geceleri yatınca artıyor. Özellikle sabah uyandığında
yoğun, balgamlı öksürüğü oluyor. Ardından rahatlıyor derken gece yatınca tekrar öksürük artıyor
diyorsanız, böyle durumlarda ilk akla gelecek olan geniz tıkanıklığı, geniz eti, geniz akıntısı, allerjik
kökenli hastalıklardır. Güzel burun bakımı tedbirleri uygulayıp oda sıcaklığı (özellikle gece uyurken
tavsiye ettiğim 20 derece altı) ve nemi (45-50 arası) ayarlanmalı ve allerjik şüphemiz varsa buna
yönelik tedavi başlanmalıdır. - “Havlar gibi öksürük oluyor” evet bunu biliyoruz bu krup. “Ama bu durum sık tekrar ediyor belki
ayda birkaç kez, her defasında krup tedavisi veriyoruz rahatlıyor ama sorun şu ki neden hep tekrar
ediyor?” bu şekilde tekrar eden krup ya da devam eden metalik kuru öksürüklerde akla ilk gelecek
olan reflü hastalığıdır. Reflü çocuklarda öksürüğün çok önemli sebeplerindendir. Eğer çocuğunuza bu
teşhis konulduysa; buna yönelik öncelikle hastalığın tedavisinde önemli yeri olan diyet (gece
beslenmesinin kısıtlanması gibi) uygulanmalı ve ardından ilaç tedavisi başlanmalıdır. Birkaç ay
kullanılmalıdır. - “Çocuğumuzun yazın pek bir sorunu yok fakat okullar açılıp birde kış başlayınca neredeyse ayda bir
nebülizatör cihazı ile hava ilaçlardan kullanmak zorunda kalıyoruz.” Böyle bir durumda çocuğun ve
ailenin (anne, baba, diğer kardeşler) alerjik hastalık geçmişi sorgulanmalı, hikâyesi ve kliniği ayrıntılı
irdelenmelidir. Aksi halde tedavi başlanmaz ve tedbir alınmaz ise astım hastalığın ön basamağı olan
hışıltılı çocuk dediğimiz hastalık gözden kaçabilir. - “Bebeğim her şeyi ağzına götürme döneminde. Geçtiğimiz gün ailecek bir şeyler atışırken, yere
düşen fındığı ağzına atmış, yemeye çalışırken birden bir öksürmeye başladı ama neyse ki hemen
ağzından çıkardık. O günden itibaren başlayan öksürük bir türlü geçmiyor hatta her hastaneye
gittiğimde bronşiyolit ya da pnömoni olmuş deniyor, Hastanede yattığımız bile oldu” gibi bir hikaye
size tanıdık geliyorsa o zaman da bebeklerde çok sık gördüğümüz ve sık tekrar eden zatürre ya da
bronşiolit ile kendini gösteren yabancı cisim aspirasyonu akla gelmelidir.
Bu saydığım hastalıklar genellikle 4 hafta üzerinde öksürüğe sebep olurlar. Çocuğunuz buna benzer
klinik şikâyetlere sahipse doktorunuza başvuru yapabilirsiniz.
Fark ettiyseniz saydığım senaryolar hep sadece öksürük ile ilgili. Yani eşlik eden ateş, iştahta azalma,
hızlı nefes alıp verme, uyku hali gibi ani gelişen bulgularınız varsa ozaman hiç zaman kaybetmeden en
yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Bu şikâyetler nefes yolu ya da akciğerlerin iltihaplı
hastalıklarından biri olabilir derhal tedavi başlanmalıdır.